góry / mięśnie / oddech / zmęczenie / cel / prostota  ^^^   mountains / muscles / breath / weariness / purpose / simplicity

#Qoyllur Riti, Peru 2013

Quyllur Rit’i (Quechua quyllur - star, rit’i - snow,”star snow”) or Star Snow Festival is a spiritual and religious celebration held annually in Sinakara Valley in Peru. Catholic church claims of course it is Christian event, honouring Lord of Quyllur Rit’i, but it is just one many traditions stolen from indigenous, conquered nations.

***

Quyllur Rit’i  ( z języka Quechua  quyllur – gwiazda, rit’i – śnieg, “gwiazda śniegu” ) czy też Festiwal Śnieżnej Gwiazdy to duchowe i religijne święto co roku obchodzone w dolinie Sinakara w Peru. Kościół katolicki twierdzi oczywiście, że to chrześcijańska impreza, ku czci Pana Quyllur Rit’i , ale jest to tylko jeden z wielu przykładów tradycji ukradzionych podbitym rdzennym populacjom, nie tylko w Ameryce Południowej.

The Inca followed both solar and lunar cycles throughout the year. However, the cycle of the moon was of primary importance for both agricultural activities and the timing of festivals, which reflected in many cases celebrations surrounding animal husbandry, sowing seeds and harvesting of crops. Important festivals such as Quyllur Rit’i, perhaps the most important given its significance and meaning, are still celebrated on the full moon.

***

Inkowie stosowali zarówno słoneczny jak i księżycowy kalendarz. Jednak to cykl księżyca miał pierwszorzędne znaczenie zarówno dla rolniczej aktywności jak i ustalania czasu festiwali, które w wielu wypadkach odpowiadały świętom związanym z hodowlą zwierząt, zasiewem czy zbiorami. Ważne festiwale takie jak Quyllur Rit’i, być może najważniejszy ze względu na swoje znaczenie, wciąż celebrowane są w pełnię księżyca.

The Quyllur Rit’i festival falls in a period of time when the Pleiades constellation, or Seven Sisters, a 7-star cluster in the Taurus Constellation, disappears and reappears in the Southern Hemisphere. The star movement signals the time of the coming harvest and therefore a time of abundance. For this reason Incan astronomers cleverly named the Pleiades “Qullqa” or storehouse in their native language Runa Simi (“human’s language”) or Quechua as it is also called.

***

Quyllur Rit’i przypada w okresie kiedy konstelacja Plejad, czy też Siedmiu Sióstr, grupa siedmiu gwiazd w Gwiazdozbiorze Byka znika i pojawia się z powrotem na południowej półkuli. Ruch gwiazd sygnalizuje porę nadchodzących żniw i tym samym czas obfitości. Z tego powodu inkascy astronomowie nazywali Plejady “Qullqa”, czy też spichlerz w ich języku Runa Simi ( “języku ludzi” ), czy też, jak inaczej się go zwie, Quechua.

Metaphorically, due to the star’s disappearance from the night sky and reemergence approximately two months afterwards is a signal that our planes of existence have times of disorder and chaos, but also return to order. This outlook coincides with the recent Pachakuti or Inca Prophecy literally translated from the two words pacha and kuti (Quechua pacha “time and space”, kuti “return”) where pacha kuti means “return of time”, “change of time” or “great change or disturbance in the social or political order”^.

***

Metaforycznie , zniknięcie gwiazd z nocnego nieba i pojawienie się dokładnie dwa miesiące później można także interpretować tak, iż nasza egzystencja ma też czas nieporządku, chaosu, po którym nastaje przywrócony ład. Ta wizja pasuje do jednej z inkaskich przepowiedni, Pachakuti, określenie złożone z dwóch słów, pacha oraz kuti ( pochodzące z Quechua pacha to czas i przestrzeń, zaś kuti – powrót ), co  oznacza dosłownie “powrót czasu”, “zmianę czasu”, czy też “wielką zmianę lub zaburzenie w społecznym i politycznym porządku”.

The prophecy therefore represents  a period of upheaval and cosmic transformation. An overturning of the space/time continuum that affects consciousness. A reversal of the world. A cataclysmic event separating eras in time.

In the current pacha it is said that we will set the world rightside up and return to a golden era. This era will last at least 500 years. The andino people and their native historical culture will see a resurgence and rise out of the previous period of conquest and oppression and begin to thrive and return to a period of grandeur.

***

Przepowiednia ta zatem mówi o czasie zamętu i kosmicznej transformacji. Przewrót w czasoprzestrzennym kontinuum wpływający na świadomość. Odrzucenie świata. Kataklizm oddzielający ery.

W obecnym pacha jest powiedziane, iż nastąpi wywrócenie świata prawą stroną do góry i powrót do złotego czasu. Ta era potrwa co najmniej 500 lat. Ludy z Andów i ich rdzenna kultura odrodzi się i powstanie z czasu podboju i ucisku i rozkwitnie, powracając do epoki świetności.

The Pachakuti also speaks of the tumultuous nature of our current world, in particular the environmental destruction of the earth, transforming and returning to one of balance, harmony and sustainability. This will happen as we as a people change our way of thinking and become more conscious. Therefore the Pachakuti is representative of the death of an old way of thinking about the world in which we live, and an elevation to a higher state of consciousness. In this way, we can describe ourselves not as who we are or were, but who we are becoming.

***

Pachakuti mówi także o burzliwej naturze naszego współczesnego świata, w szczególności ekologicznej katastrofie grożącej Ziemi, przemianie i przywróceniu równowagi, harmonii i trwałości. Stanie się to dzięki przemianie ludzkiego myślenia i wzroście świadomości. Pachakuti reprezentuje zatem śmierć starego sposobu myślenia o świecie w którym żyjemy i podniesienie na wyższy stan świadomości. Możemy teraz opisać się nie poprzez to kim jesteśmy lub kim byliśmy, ale kim się stajemy.

When the Spanish came to the lands of Inca, the latter were in one of their chaos periods, transition time from one era to another, pachakuti, transition from rule of one god to another, from one set of values to another, from world dominated by solar Inti to one under dominion of chtonic Viracocha.

***

Kiedy Hiszpanie dotarli na ziemie Inków, ci byli właśnie w jednym z ich okresów chaosu, czasie przemiany z jednej ery do kolejnej, z rządów jednego boga do czasu drugiego, z jednego systemu wartości do innego, ze świata którym władał solarny Inti do zdominowanego przez chtonicznego Wirakoczę.

That transition was interrupted by Spanish conquest and never completed as if solar, Apollinian Yahweh entered the scene to aid Inti and continue rule of their ways on global scale for nearly half a millennium, to be slowly dissolved within the world of the conquerors in their materialist crisis of meaning, and at the same time kept but adapted and transformed by the conquered population.

***

Przemiana ta została przerwana przez hiszpański podbój, i nigdy nie doprowadzona do końca, jakby słoneczny, Apolliński Jahwe wkroczył na scenę z pomocą dla Inti, aby kontynuować rządy w ich stylu na globalną skalę, przez prawie pół tysiąclecia, stopniowo słabnące i rozpuszczane w świecie samych zwycięzców, podczas ich materialistycznego kryzysu znaczenia, a w tym samym czasie zachowane, ale zaadaptowane i przemienione przez podbitą ludność.

Numerous Andean messianic movements of the past 450 years have been based on belief that this period of chaos would come to end and new order established by Viracocha. Therefore what Spaniards, worshiping jealous sky god helped to prolong, the high ( hanan ) values of sun and light, will soon give way to the chtonic, and lunar world of Goddess, values of the low ( hurin ), moist and ambiguous, beyond dualism, a world where the trickster thrives.

***

Liczne mesjańskie ruchy z Andów w ciągu ostatnich 450 lat oparte były na wierze, że ten czas chaosu zakończy się i przywrócony będzie nowy porządek pod panowaniem Wirakoczy. To zatem co Hiszpanie, czczący zazdrosnego boga niebios pomogli przedłużyć, te wysokie ( hanan ) wartości słońca i światła wkrótce ustąpią chtonicznemu, lunarnemu światu Bogini, wartościom z dołu ( hurin ) , wilgotnym i dwuznacznym, poza dualizmem, światu gdzie jest miejsce dla trickstera.

Simple and naive is the division that placed on pedestal so called high morals and absolute good, and pushed wild, Dionysian side of life into realm to be feared and denied, it is already obsolete in practice in the world where leisure, fun and party are everything, and that side will need to be rehabilitated in order to restore balance.

***

Prostym i naiwnym jest ten podział, który wstawił na piedestał tak zwaną moralność, opartą na nieskażonym, absolutnym dobru, i zepchnął dziką, dionizyjską stronę życia ( a z nia seks, ciało, zabawę, ziemię ) do krainy jakich trzeba ponoć się obawiać i wypierać. Taka wizja świata jest w praktyce już teraz przestarzała, wobec rzeczywistości ( co zabawne, przez konserwatystów zwanej cywilizacją śmierci ) w której przyjemność, zabawa i szał jest wszystkim. Teraz jednak ta strona musi znaleźć swoje uzsadnienie aby nie pochłonęła całości, musi być zrehabilitowana i znaleźć swoje miejsce aby równowaga została przywrócona.

If the Great Change was to be complete, dominator culture , competitive legacy of Bronze Age warriors and Middle Eastern shepherds mentality needs to give way to cooperation and partnership, fixed boundaries to flow, acceptance of change, world vision and morality of desert to ways of the jungle, and book and letter of the Law to intuition, flexibility and direct experience. How soon, remains to be seen, but too many signs say it is more than wishful thinking. It has been too long, this era.

***

Jeżeli Wielka Zmiana ma dokonać się do końca, konkurencyjne, dominacyjne wartości z mentalności bliskowschodnich pasterzy, dziedzictwo epoki brązu, muszą ustąpić współpracy i partnerstwu, sztywne granice przepływowi, akceptacji zmian, wizja świata i moralność ludów pustyni stylowi z tropikalnego lasu, a księga i litera Prawa intuicji, elastyczności i bezpośredniemu doświadczeniu. Jak szybko, to się okaże, ale zbyt wiele wskazuje na to, że to coś więcej niż tylko pobożne życzenia. Zbyt długo trwała już dotychczasowa era.

DISCLAIMER :

none of the above is to be taken very serious, take it all with a pinch, as much as you want, a fistful of salt… the truth is lost somewhere , who cares , these are all just words, they used to belong to someone , now I arranged them this way, but it could be done in another too. Be good and eat your vitamins and you will grow to be 100.

***

UWAGA :

Nic z tego co powyżej nie powinno być traktowane serio, do wszystkiego proszę wjebać szczyptę soli, a jak chcecie, i garść. To tylko słowa, wcześniej kogoś, skadś troche sobie zabrałem, można je poukładać tak, można inaczej. Bądźcie po prostu dobrzy i jedzcie swe witaminki a dożyjecie stówki :

“Nothing is more wretched than a man who traverses everything in a round, and pries into the things beneath the earth, as the poet says, and seeks by conjecture what is in the minds of his neighbors, without perceiving that it is sufficient to attend to the daemon within him, and to reverence it sincerely.”

“The Meditations” by Marcus Aurelius, written in year 167 A.C.

***

“Nie ma nic bardziej żałosnego niż człowiek który wszystko po kolei sprawdza i przemierza, i zagląda w rzeczy w ziemi ukryte, jak mówi poeta, i gdyba co w umysłach sąsiadów, zamiast dostrzec, iż wystarczy zająć się demonem we własnym wnętrzu, i oddać mu szczerze cześć”

“Medytacje”, Marek Aureliusz, napisane w roku 167 naszej ery.

At night, in freezing cold, the simple folk stay below by their camp fires and men-bear climb the highest glaciers.

***

Nocą, w przenikliwym mrozie, zwyczajni pielgrzymi pozostają przy swoich ogniskach na dole, a ludzie-niedźwiedzie wspinają się ku najwyższym lodowcom.

From Wikipedia :

Clad in a dark coat and a woolen mask, ukukus represent the role of tricksters; they speak in high-pitched voices, play pranks and keep order among pilgrims.^. In Quechua mythology, ukukus are the offspring of a woman and a bear, feared by everyone because of their supernatural strength. In these stories, the ukuku redeems itself by defeating a condenado, a cursed soul, and becoming an exemplary farmer.

***

z Wikipedii :

Odziani w czarne futra i wełniane maski, ukuku odgrywają rolę tricksterów, mówią wysokimi głosikami przez cały okres pielgrzymki, płatają figle i utrzymują porządek wśród pielgrzymów. W mitologii Quechua, ukuku to potomstwo kobiety i niedźwiedzia, wszyscy boją się ich nadzwyczajnej siły. W tych historiach ukuku dokonuje odkupienia poprzez pokonanie na szczycie góry condenado, potepionej duszy, i powraca na dół aby stać się zwyczajnym, wzorowym wieśniakiem.

They climb the mountain at night, and even if you dare to follow, you can only go as far as the first snow. Behind is domain of tricksters.

***

Wspinają się na szczyty pod osłoną nocy, i nawet jeżeli odważysz sie za nimi podążyć, możesz dojść tylko do pierwszego śniegu. Dalej to kraina tricksterów.

[ Indigenous pilgrimage Qoyllur Riti, Peru, May 2013.   /   Indiańska pielgrzymka Qoyllur Riti. Peru, maj 2013 ]

***

Nocna sesja pieśni bahro, śpiewaków sufi, nakręconych qatem, popularnym w Rogu Afryki roślinnym narkotykiem. Zgromadzenie wyznawców głównie z plemienia Oromo we wschodniej Etiopii, w sanktuarium SheikH Husseina, średniowiecznego sufickiego świętego. Fuzja islamu i rdzennych afrykańskich wierzeń. Część wieloletniego projektu dokumentalnego o sufizmie.

Próbka zdjęć z tego przedsięwzięcia tutaj :
swiatoslaw.photoshelter.com/gallery/Sufi-Sampler/G0000g3TcVMST9K8/

Więcej zdjęć, wideo i tekstu :
blog.swiatoslaw.com/?cat=10

Sufi blues from Swiatoslaw Wojtkowiak on Vimeo.

Climbing is hard.. Sun is high in the sky already and I lay down on the rocks, catching my breath. Stones press against my back, against my bones, and it feels good. Rock is my pillow and I do not want to rise again. The huachuma, the first half of it I ate down in the camp, is speaking already from my belly, I feel warmth and I feel dizzy. I still shiver at memory of the foul, foul taste of it and at thought that the other half still waits to be swallowed. I know I must climb first the glacier, otherwise I will never make it before full effect sets in. Pilgrims pass by and I am motivated for final effort.

***

Wspinaczka jest ciężka. Słońce jest wysoko na niebie a ja kładę się na skałach próbując złapać oddech. Kamienie uwierają mnie w plecy, cisną na kości, i to wrażenie jest cudowne. Skała moją poduszką, i nie chce mi się wstawać. Huachuma, której pierwszą część zjadłem na dole w obozie, gada już z mojego brzucha. Czuję ciepło i czuję zawroty. Wzdrygam się na samą myśl o ohydnym, ohydnym smaku i myśl, że reszta czeka wciąż na połknięcie. Wiem, że muszę najpierw wspiąć się pod lodowiec, w przeciwnym razie nigdy tam nie dotrę, kiedy zacznie się już pełne działanie kaktusa. Pielgrzymi mijają mnie i motywuję się do ostatecznego wysiłku.

I reach the ice, I kiss it and fall on my knees. It is not my choice, it is submission forced by nature, by my weakness, by the strength of Grandfather who is in my veins and in my belly. After some rest I try to eat the rest of the awful green pulp, dried and powdered cacti mixed with water, and formed in small round blobs. They get stuck in my throat and meet saliva, meet nasal mucus. I already feel nauseous at 5000 metres above sea level, cold from the previous night, exhausted from the climb. My head is spinning when I look down at the camp, where crowds are gathered. San Pedro already plays tricks with my sense of space, majesty of the mountains above and below press me against the delightful stability of hard rock , and I kiss it with my green vomit. I was trying too fast to have it all behind me and Grandfather was angry, and he came back to the mountain. I know one thing for sure, this is not designer drug, and will never become popular with pleasure seeking masses of the wealthy world.

***

Docieram do lodu, całuję go i padam na kolana. To nie jest moja decyzja, to pokłon wymuszony przez naturę, przez moją słabość, przez siłę Dziadka, który jest w moich żyłach i żołądku. Po małym odpoczynku próbuję zjeść resztę paskudnej zielonej papki, wysuszonego i sproszkowanego kaktusa uformowanego z wodą w małe kuleczki. Utykają one i rozpadają się w mym gardle i przełyku, spotykaja tam ślinę i flegmę. Chce mi się rzygać już od samego przebywania na wysokości 5000 metrów nad poziomem morza, mam katar i przeziębienie od poprzednich nocy, jestem wykończony wspinaczką. Kręci mi się w głowie kiedy patrzę w dół, na obóz, gdzie zebrały się tłumy. San Pedro już teraz zabawia się moim poczuciem przestrzeni, ogrom gór powyżej i poniżej przygniata mnie do zbawczej stabilności twardego podłoża, i w końcu całuję je swymi zielonymi wymiocinami. Chciałem zbyt szybko mieć wszystko za sobą, i Dziadek się zezłościł, i wrócił na skalne zbocze. Jedno wiem na pewno, prychając resztkami orzechów ze śniadania, ta używka nigdy nie stanie się modna, nie wśród szukających tylko przyjemności mas zamożnego świata.

Why take it then? To know, to understand by experience, also by suffering. Perhaps there are other ways, but I am tired of thinking, comparing and judging, why should I, when the Thing is revealed. The failure is also a lesson, coupled with patience. I want to go down, I think nothing will happen, but I see my friend, who climbed before me and I join him in giant eagle nest, to recover, to watch him climb the glacier , to watch people eating sacred ice.

***

Dlaczego zatem go zażywać? Aby wiedzieć, aby zrozumieć przez doświadczenie, także nieprzyjemne. Być może są inne drogi, ale jestem zmęczony myśleniem, porównywaniem, ocenianiem, dlaczego miałbym to robić, jeżeli działa, jeżeli Rzecz jest objawiona. Porażka to także lekcja, jeśli idzie w parze z cierpliwością. Chcę już schodzić, myśląc, że nic więcej się nie wydarzy, ale widzę kolegę, który wspiął się przede mną, i dołączam do niego w gigantycznym, skalistym orlim gnieździe, aby odzyskać trochę siły, aby patrzeć jak wspina się na lodowiec naprzeciwko, aby patrzeć na ludzi jedzących święty lód.

They believe its water purifies and heals, water from the Source.

“Water is coming from the mountain” – says the song – “Anyone who will drink from this stream, it will keep them healthy”

***

Wierzą oni, że woda z tego lodu oczyszcza i leczy, woda ze Źródła.

“Woda spływa z góry” – mówi piosenka – “ktokolwiek z niej pije, tego uczyni zdrowym”

Then the reward for patience comes. It climbs the slopes in early afternoon sun, slowly, burdened with offerings, adorned with feathers.

***

Wtedy nadchodzi nagroda za cierpliwość. Wspina się po zboczach góry w słońcu wczesnego popołudnia, powoli, objuczona ofiarami, przystrojona piórami.

They come with tattoos, with palo santo, wine, beer, dead and dried alpacas, coca leaves, conches to blow into, hands to pray with, ceremonial dresses, attitude. Drawing attention of ordinary pilgrims, but those are fewer in numbers as sun sinks lower and colours blossom in the sky. Now I understand that not all of the Grandfather went back on the rock, and I see and I feel. The offerings and prayers are long, to Pachamama, to the summits, Apus, to ancestors and spirits. Giving thanks, neverending thanks, much less wishes and desires. Faith with tears, in the church of nature, saturated with smoke of incence and tobacco offering.

***

Nadchodzą z tatuażami, z palo santo, winem, piwem, martwymi i uwędzonymi alpakami, liśćmi koki, muszlami aby dąć w nie, dłońmi aby składać do modlitwy, ceremonialnymi strojami, nastawieniem.  Przyciagają uwagę zwykłych pielgrzymów, ale coraz mniej ich w miarę jak słońce obniża się i kolory zalewają niebo. Teraz rozumiem, że nie cały Dziadek wrócil na skały, widzę i czuję. Ofiary i modlitwy są długie, do Pachamamy, do szczytów, Apu, do przodków i duchów. Dziekczynienie, niekończące się podziękowania, dużo mniej próśb i życzeń. Wiara ze łzami, w kościele natury, nasączona dymem kadzidła i ofiarnego tytoniu.

A basic as possible, religion of moon, ice and sun. Nothing to believe in, all to be seen, felt and perceived.

***

Tak prosta jak to możliwe, religia księżyca, lodu i słońca. Nie ma tu nic do uwierzenia, wszystko do zobaczenia, poczucia, dostrzeżenia.

[ Indigenous pilgrimage Qoyllur Riti, Peru, May 2013.   /   Indiańska pielgrzymka Qoyllur Riti. Peru, maj 2013 ]

Lahore, Pakistan.

If you really want something to happen, you should first decide what it is, make it clear to yourself, think about it, say it out loud. These are all important steps. But real magic is about acting. This is why hundreds of pilgrims coming to the sacred mountain during Qoyllur Riti gathering in Peru enact their dreams, on a small scale, but as serious about it as possible, performed carefully down to every single detail. Their future riches are represented by wads of fake dollars, for which small replica building tools will be bought, and used to build fake houses of rocks, on tiny pieces of  land bought on the mountain slope in a transaction registered with fake notary, to enjoy small scale luxury, complete with small scale car replicas parked outside. Finally, chances of realization of these dreams will be strengthened in the night by wax symbols of dream on the rocks behind church built in the place of ancient Inca huaca.  Let it happen !

***

Jeżeli naprawdę pragniesz aby coś się zdarzyło, najpierw powinieneś zdecydować co to jest, uświadomić sobie jak najwyraźniej, myśleć o tym, wreszcie wypowiedzieć głośno. To wszystko ważne kroki. Prawdziwa magia wiąże się jednak z działaniem. Dlatego właśnie setki z pielgrzymów, którzy docierają na świętą górę w czasie zgromadzenia Qoyllur Riti odgrywają swoje marzenia, w małej skali, ale tak poważnie jak tylko się da, wykonane najdokładniej co do najmniejszego szczegółu. Ich przyszłe bogactwa reprezentowane są przez pliki fałszywych dolarów, za które kupuje się małe repliki narzędzi budowlanych i malutkie działki ziemi na zboczach góry, w transakcji zarejestrowanej u fałszywego notariusza. Na ziemi tej staną domki i hotele z kamieni, a przed nimi małe repliki samochodów, symbole wzywanego sukcesu i zamożności. Wieczorem, dla wzmocnienia magicznego aktu, woskowe przedstawienia marzeń trafią też na skały i ściany kościoła zbudowanego w miejscu dawnej inkaskiej huaki. Niech się stanie !

…

Bez ruszania dupy z fotela, przewinięcie historii, cofnięcie do poczatków. Mój świat rozwijał się powoli. Pamiętam kiedy granice wyznaczało podwórko, krzaki, betonowa ścieżka, stara chata, jeszcze ocalała pozostałość wiejskiej warstwy historii tego kraju, ostatni bastion otoczony komunistycznymi blokami. Google Earth już tego nie pokaże.

***

Without moving my ass from computer desk, history rewinded, back to the roots. My world developed slowly. I remember when its borders were marked by basketball court, bushes, concrete path, and old cottage, still remaining at that time reminder of peasant layer of history of this country, last bastion surrounded by communist blocks.  You will not see it on Google Earth anymore…

Dużo bardziej ekspansywny, w swoim zagarnianiu przestrzeni, okazał się kapitalizm, który oficjalnie nadszedł kiedy miałem dziesięć lat. Jestem bardzo wdzięczny za możliwość życia na pograniczu epok, pozwoliło mi to wiele zrozumieć, także wczuć się w sytuację ludzi których teraz na całym świecie fotografuję.  To na tym osiedlu stałem w kolejce do kościoła po dary przysłane tirami z Holandii do dzikiego kraju na wschodzie. Puszka z czerwoną fasolą, małe puszeczki z szynką z indyka. Prawdziwe rarytasy, w biednej krainie za rdzewiejącą żelazną kurtyną.

Żyłem nie tylko na pograniczu epok, ale i światów. Oznaczony poniżej blok, miejsce gdzie spędziłem dzieciństwo, był ostatnim, był końcem miasta, dalej rozpościerały się pola, bajora, lasy. Tam gdzie widać teraz zielony dach autobusowego dworca było jeziorko, którego trzciny podpaliłem a potem “pomagałem” gasić strażakom, mając jakieś 8-10 lat. Cały ten beton, parkingi i domy, wyplute przez kapitalistycznego Molocha, bożka rozwoju, pokrywają miejsce gdzie po raz pierwszy eksplorowałem naturę.  Na budowie tych osiedli zobaczyłem też pierwszą śmierć, i rozpacz siostry chłopaków przysypanych w ziemiance, którą wydrążyli sobie w górze piasku.

***

Much more expansive, in its appetite for space, was capitalism that officially appeared here when I was 10 years old. I am very grateful for possibility of living in transition time, on the edge of two eras, it allowed me to understand a lot, and to have some compassion for many of the people whom I am photographing now in developing countries around the world. This is here, in this barrio, I stood in a long queue to a church where gifts brought by wealthy Dutch Christians were distributed to poor dwellers of wild country in the East. Cans with red beans, tiny cans with turkey meat, real delicacies to us then, in the backward land behind rusting iron curtain.

I lived not only at the frontier of epochs, but also at the frontier of worlds. The block marked with ‘A’ on the map below, a place where I spent my childhood, was the last one, on the edge of the city, beyond it only fields, swamps and forests. In the place of green roofs of bus station on top of this picture, there was a large pond, and I set fire to its reeds and later “helped” the firemen to put it down. I was 8-10 years old at time. All this concrete, parking spaces, houses, all spit out by capitalist Moloch, god of development, they are in the place where I first explored nature. It is also here, when these houses were being built, that I saw my first death, and despair in the eyes of sister of boys swallowed by ground in which they carved their cave.

Świat powiekszał się coraz bardzej, i kolejne warstwy magii odsłaniał. Dalej były lasy, rzeka, rezerwat ze stawami w dziurach po meterotyach. Cały czas na pograniczu, miasta i lasu, cywilizacji i natury, w sercu blokowiska, gównianej komunistycznej uniformizacji, a jednocześnie co chwilę wśród roślin, na działce, jednej z ciekawszych ofert kontaktu z ziemią jaką mieszczuchom komunizm oferował.

Myślę, że nadal tak zostało, wciąż na pograniczach, ani tu, ani tam, tyle tylko, że te pogranicza się zmieniają. Często przychodzi taka myśl, że jedynie zmieniamy dekoracje, ale pozostajemy w gruncie rzeczy tymi samymi dzieciakami, że wciąż jestem tym co bawi się w Indian gdzieś na błotach pod miastem, wyobcowany z życia trolli zamieszkujących beton.

***

My world grew bigger and bigger and revealed new layers of magic. There were forests, river, a natural reserve with water filled holes made in the earth by falling meteorites. All this time in frontier land, on the edge of city and forest, civilization and nature, living in communist shitty blocks settlement, and at the same time spending a lot of time with plants, in nearby “workers plot”, one of the more interesting options offered by communist system to city dwellers desiring contact with land.

I think it stayed this way, I stayed this way, still in the border lands, neither here nor there, only that those borderlands change… I often think that we only change decoration, clothes, but we stay really the same, we are those kids, I am still the boy playing in mud outside city walls, alienated from the ordinary life of trolls living in the concrete jungle.