“Taussig wrote that the perception of the shaman as the creator of order from chaos mirrors the romantic notions of the Western imagination rather than the reality of shamanism. The anthropologist pointed out that the very talk about the shamans’ mystical trips to the heavenly spheres and their organic unity with their tribes is an example of a ‘‘fascist fascination.’’ This is clearly a reference to the scholarship and intellectual background of Eliade, the classic scholar of shamanism studies, who paid tribute to nationalist soil ideology during his early years. The anthropologist simultaneously took on those of his colleagues who associate order with good and disorder with evil. Taussig saw in the anarchy and disorder of Amazon ayahuasca spiritual sessions a helpful antidote to the Western ‘‘fascist’’ order, which is rooted in the European Enlightenment with its logic, rationalism, and discipline. According to Taussig, in this spiritual anarchy lies the liberation potential of shamanic sessions. If we are to believe the anthropologist, one of the Putumayo shamans he met directly pointed out to him, ‘‘I have been teaching people revolution through my work with plants.’’

…

“Taussig pisał, że postrzeganie szamana jako tworzącego porządek z chaosu jest odbiciem romantycznych koncepcji z zachodniej wyobraźni a nie rzeczywistości szamanizmu. Antropolog wskazywał, iż samo gadanie o mistycznych podróżach szamanów do niebiańskich sfer i ich organicznej jedności ze swoim plemieniem to przykład “faszystowskiej fascynacji”. To jasna aluzja do prac i intelektualnych korzeni Eliade, klasycznego badacza szamanizmu, który oddawał hołd nacjonalistycznej ideologii ziemi podczas swoich wczesnych lat. Antropolog jednocześnie uderza w swoich kolegów, którzy łączą porządek z dobrem i chaos ze złem. Taussig w anarchii i chaosie ayahuaskowych duchowych sesji widział przydatne antidotum do zachodniego “faszystowskiego” porządku, zakorzenionego w europejskim Oświeceniu, ze swoją logiką, racjonalizmem i dyscypliną. Według Taussiga, to w duchowej anarchii leży wyzwalający potencjał szamańskich sesji. Jeżeli mamy mu wierzyć, usłyszał te słowa bezpośrednio od jednego z szamanów z Putumayo : “Poprzez swoją pracę z roślinami uczę ludzi rewolucji”.

[ "The Beauty of the Primitive. Shamanism and the Western Imagination", Andrei A. Znamenski ]