Around a year ago a bunch of white folks was murdered here, on the slopes of Erta’ ale volcano in Danakil desert of Ethiopia. As locals claim, the killers were Eritrean rebels, spies, or bandits, and foreigners would be spared had not one of them been some ex-marine or just proficient in martial arts, and trying to be a hero attempted to wrestle gun away from one of the captors.  5 scientists were then shot, and their security fled. Erta Ale means “smoking mountain”, and the crater is called here Gateway to Hell.

***

Mniej więcej rok temu zamordowana została tutaj grupa białasów, na zboczach wulkanu Erta’ale na pustyni Danakil we wschodniej Etiopii. To tereny niezbyt gościnnych Afarów ale o całą akcję oskarżono oczywiście erytrejskich terrorystów ( jak zawsze, winni “oni” ).  Cudzoziemcy, jak twierdzą dobrze poinformowani tubylcy, przeżyliby, gdyby nie to że jeden z nich był byłym marine czy też dobrze znał sztuki walki, i próbował zgrywać bohatera, wyrywając broń jednemu z napastników. Wtedy zastrzelono 5 turystów/naukowców a ich ochrona “zdołała” uciec. Erta Ale znaczy Dymiąca Góra, a krater lokalnie nazywany jest bramą do piekła.

[ Ethiopia, November 2012 / Etiopia, listopad 2012 ]

Afars, that cliche of unruly wild nomads of eastern wilderness that would cut off your genitals and nail them on their tent frame. Are they still out there? The day we came to one of villages, was just a week after a brawl about water and cattle with neighbouring tribe of Issa which they hate a lot. A dozen of people was slain, they claim, and the Afars were victorious. Here even the women know how to defend themselves, but of course it is more a boys game.

***

Afarowie, wcielony stereotyp dzikich nomadów wschodnich pustkowi, obcinacze jaj wrogów, które zwykli przybijać nad wejściem swych namiotów. Czy ciągle tam są? Dzień w którym dotarliśmy do jednej z wiosek był zaledwie tydzień po bitwie jaką stoczyli z członkami znienawidzonego plemienia Issa, o wodę i bydło naturalnie, i o ziemię jaką kontrolują. Tuzin ludzi ponoć zginął, i Afarowie byli stroną zwycięską. Tutaj nawet kobiety wiedzą jak walczyć, chociaż oczywiście jest to bardziej zabawa chłopaków.

It is easy to romanticize but it is a hard life, and women are those who must bear more of the hardship, as always when boys are gathered in the market place with their metal toys planning another raid.

***

Łatwo o romantyczne zauroczenie takim życiem, ale jest ono niełatwe, i to kobiety muszą ponosić większy ciężar, jak zwykle, gdy chłopaki gromadzą się na targu ze swym strzelającym żelastwem aby cały dzień żuć czat i planować kolejny napad.

However, as usually with the nomads, there is something in the air, some spirit of independence, dreaming quality, lightness of being that I can never sense or experience in settled communities. Perhaps it is having a little in terms of objects and more wealth located in moving, living creatures, perhaps aided by their drugs, I don’t care so much when the mood is right and the spirit high.

***

Jednak, jak to bywa wśród nomadów, jest coś takiego w powietrzu, jakiś duch niezależności, śniąca jakość, lekkość bytu, coś czego trudno mi doświadczyć czy wyczuć w osiadłych społecznościach gdzie marzyciele są na cenzurowanym. Być może to posiadanie niewielu przedmiotów i bogactwo w postaci żywych istot, być może wspomaganie używkami, nie obchodzi mnie, kiedy nastrój jest właśnie taki, kiedy jesteśmy wysoko.

The thing is, what no stick of government and its weaponry could do to subdue and settle the Afars, is being done by carrot of ready access to water , precious resource for nomads, that turns them into flies gathered around the puddle, combined with temptations of civilization ( Facebook accounts ) , and spiced up with usual useful religious brainwashing.

***

Niestety, co rządowy kij w postaci przemocy i szantażu nie zdziała w celu zmuszenia nomadów do podporządkowania się “naszemu” stylowi, dokona marchewka łatwego dostępu do pożadanej przez nomadów wody, zamieniając ich powoli w muchy wokół kałuży, a potem pranie mózgów zjednoczonym wysiłkiem cywilizacji Facebooka i religijnych książek.

***

***

Things are a bit flat before she hits the brain. I just love psychoactive plants, and Ethiopians are masters of vegetable speed.  /   Sprawy mają się nieco płasko zanim ona zacznie swoje działanie. Kocham psychoaktywne roślinki, a Etiopia to królestwo roślinnego pobudzenia.

I just can’t get make up my mind about selection from the story about Ethiopian pilgrims. It should be just a several images , for some strange reason in the world of art less is noble better , then I could pretend to be serious and make a limited number of prints and shit ( or best, just shoot grass and empty spaces and create a project out of fear of people ) . But there is just too much of raw intensity, of depth in their expression of spiritual dedication, that it becomes addiction to me, to show yet another glimpse of eaters of the holy dust of the sheikh’s grave.

***

Po prostu nie mogę się zdecydować na wąską selekcję zdjęć z historii o etiopskich pielgrzymach. Powinienem wybrać najwyżej kilkanaście, z jakiegoś dziwnego powodu w świecie sztuki mniej to szlachetne lepiej, wtedy mógłbym udawać, że jestem poważny , i zrobić ograniczoną serię odbitek, poprosić kuratora o mądry tekst i te inne artystyczne bzdury co się robi dla prestiżu i szmalu ( a najlepiej pewnie strzelić w średnim formacie trawę i pusty korytarz i zrobić projekt z nieśmiałości i strachu przed ludźmi ). Ale tu dookoła jest zbyt wiele pierwotnej intensywności, głębi i żarliwości, to staję się dla mnie niezdrowym nałogiem, pokazanie jeszcze jednego wycinka z życia zjadaczy świętego piachu z grobu szejka.

***

***

***

There is a tree in Ethiopia, 700 years old grandfather called by locals Awliya. This means “saints” , and comes from Sufi term in Arabic, wali ( plural awliya ) literally meaning custodian or protector. The tree is related with zar cult, with indigenous animist beliefs about ever present spirit, to be found everywhere in nature, but especially strong in special sacred sites, openings into the earth such as caves or bridges into the sky, the ancient trees. Those places have been incorporated into Muslim or Christian legends when wave after wave of superficial conversion were taking place, but love and respect for the land remained.

We went to meet that tree, I wanted to complete yet another spiritual journey with pilgrimage to the ultimate non sectarian saint. But how a man, who has average of seventy years at his disposal and he wants to experience all in that pitiful time, how is he supposed to meet a being who lives for seven hundred years of patient existence in one spot? How to adjust our schedules? We were still more than 300 km away from Addis and had flight that day, in the evening. The road to the sacred forest was getting worse and worse, from tarmac to rugged country road and then to a path, traversed by foot villagers amazed by the sight of our car. And then, as in the fairy tale, when nature throws magical obstacles at a hero to overcome, we had to surrender by the first one. We were looking at the path scarred by recent rains with a deep gap of washed out earth, and when I was told it will be an hour by foot each way to reach the place, already risky, I knew there will be more to come, more to test our nerves and determination and to ridicule our haste and human time. So next time, inshallah.

***

Rośnie w Etiopii pewne drzewo, siedemsetletni dziadek, nazywany przez okoliczną ludność Awliya. Oznacza to “święci”, i pochodzi od używanego przez sufi arabskiego słowa wali ( liczba mnoga awliya ) , dosłownie  “strażnicy” czy też “opiekuni”. Drzewo jest związane z kultem zar , rdzennymi wierzeniami o duchu obecnym w całej naturze, ale szczególnie silnym w specjalnych świętych miejscach, bramach w głąb ziemi takich jak jaskinie czy mostach do nieba, jak stare, potężne drzewa. Te miejsca wcielone zostały w oczywistym celu do muzułmańskich czy chrześcijańskich legend kiedy kolejne fale powierzchownych nawróceń przetaczały się przez ten kraj ( i nie tylko ten ) , ale miłość i szacunek do ziemi pozostały niezmienione.

Wyruszyliśmy aby spotkać się z tym drzewem. Chciałem domknąć kolejną podróż po pograniczach religii pielgrzymką do najbardziej uniwersalnego ze świętych. Ale jak człowiek który do dyspozycji ma średnio licząc siedemdziesiąt lat, i chce wypełnić je niezliczoną aktywnością, jak ma on spotkać się ze stworzeniem, które żyje lat siedemset, cierpliwym bytowaniem w jednym miejscu. Jak dopasować nasze kalendarze?  Byliśmy około 300 km od stolicy, i mieliśmy lot do Europy, tego samego dnia, wieczorem. Droga do świętego lasu robiła się coraz gorsza, z asfaltu zmieniła się w dziurawe wiejskie wertepy, potem w wąską ścieżkę między polami kukurydzy, pełną wieśniaków oniemiałych na widok samochodu. Aż nagle, niczym w baśni w której natura rzuca magiczne przeszkody pod nogi bohatera, musielismy się poddać już przy pierwszej. Patrzeliśmy na wyrwę w drodzę, dziurę nie do przekroczenia autem, wyrytą przez ulewne deszcze, i kiedy powiedziano, że pieszo zajmie to około godziny w jedną stronę, wiedziałem, że przeszkód będzie więcej, więcej prób dla naszych nerwów, testów uporu i determinacji, natury śmiejącej się z naszego pośpiechu i ludzkiego poczucia czasu. Cóż, może następnym razem się uda.

The images in this story come from sacred pilgrimage sites in eastern Ethiopia. The pilgrims of many beliefs come to look for blessing in sacred spots related to legendary Sufi saints, and to ancient Oromo nature cults. The sky, the earth, the water. All is sacred.

***

Zdjęcia w tej historii pochodzą z miejsc pielgrzymkowych we wschodniej Etiopii, świętych punktów na mapie tradycyjnej duchowości. Pielgrzymi różnych wyznań docierają tu w poszukiwaniu błogosławieństwa, w miejsca związane z legendarnymi sufickimi świętymi i kultami natury Oromo. Niebo, ziemia, woda. Wszystko jest święte.

***

***

***