“Ten kto wielbi ludzi tego świata,
znajdzie sens swych medytacji
W rzekach, bagnach, kanałach woda jest ta sama
I ten sam jest Pan
Jeden, z ludźmi zmieszany
Bez formy, świetlisty
To co bezcielesne, postać przybiera
W tych piekielnych czasach
Boskiej trzeba mądrości by zrozumieć
Człowiek jest wcieleniem Boga”

Lalon Fakir

Lalon Fakir urodził sie pod koniec XVIII wieku w Bengalu, zmarł po 116 latach. Nie wiadomo nic pewnego o jego dzieciństwie, Hindusi twierdzą że urodził się jako jeden z nich, ale nie byłby to szczególny powód do chwały, porzucono go bowiem gdy był chory na ospe jako kilkunastoletni chłopak, i zanim para chłopów, Matijan i Malam znalazła go dryfującego w rzece Kaliganga, był już poważnie zaatakowany przez bakterie, przez co ostatecznie stracił oko. Lalon to pseudonim jaki przybrał, bardzo uniwersalny, imię nie sugerujące kasty, pochodzenia, a nawet płci, świadomy wybór kogoś, kto od tego momentu konsekwentnie odmawiał mówienia o swych korzeniach, w swej filozofii odrzucał wszelkie podziały, religijne, narodowościowe, społeczne. Kiedy pytano go, Lalon – jaka jest twa religia – najważniejsze pytanie, determinujące wszystko na Wschodzie – Lalon odpowiadał – “religia? Jak ona wygląda? nigdy moje oczy czegoś takiego nie widziały”.
Wiadomo z pewnością że nowi, przybrani rodzice których nigdy nie przestał darzyc szacunkiem byli muzułmanami, sam Lalon pozostawał pod wpływem zarówno poety z tradycji Baulów, Siraja, jak i fakirów sufi, stąd też liczne w jego poezji odniesienia do tradycji sufizmu i określenia z niej pochodzące. Należy jednak zrozumieć że sufizm w Bengalu, jak zresztą nie tylko tam, ma Islam jako kulturowy punkt odniesienia, rodzaj kostiumu, niezbędny do operowania w danym społeczeństwie aby przekazac mu głebsze prawdy, nie zaś jako absolutną i jedyną formę. Stąd też Lalon mówił :

“Wedy są na prawo,
Koran na lewo,
ścieżka fakira biegnie pośrodku”

Zdjęcia pochodzą z  indyjskiego regionu Nadia, ojczyzny Baulów, kiedyś połączonej z Kushtią w Bangladeszu, i prezentują prace Lal Mohana Gurii, oficera brygad antyterrorystycznych oraz rzeźbiarza tworzącego wyłącznie portety Lalon Fakira i rzeźby motywów z jego poezji w pniach drzew wyrzuconych przez rzeki. Idea jest taka, że podobnie jak człowiek ma tylko odkryć to co już w nim jest, tak dłuto odkrywa to co natura ukryła w drzewie.

***

“He who worships human beings in this world
All his meditations become fulfilled
In rivers, fens or in canals
The water is same
The same Lord
Moves alone
Mingled with humans
He expresses himself
Without a form
He is luminous
The incorporeal takes an appearance
You have to be
Divinely wise to know
In this infernal age
Man is the incarnation of God.”

Lalon Fakir

Lalon Fakir was born in the end of 18th century in Bengal, died after long life of incredible health discipline at the age of 116. There is nothing certain we know about his childhood, Hindu claim him to be born as one of them but that would be doubtful reason for their pride, as he was abandoned sick with smallpox as teenage boy, and when a couple of farmers, Malam and his wife Matijan, found him drifting in Kaliganga river, he was already seriously affected with the disease and finally lost one eye to it. Lalon was not his real name, he adopted it on purpose, as it was very universal, name suggesting neither class, origin, nor even sex, conscious choice of someone who since the “new birth” refused to speak about his roots, in his philosophy rejected all divisions, be it religious, nationalist, social. When asked about his religion, ultimate question defining identity of all people of the East, Lalon used to answer ” Religion?  “How does religion look?” I’ve never laid eyes on it.”

One thing is certain, that his parents, who deserved his eternal respect, were Muslim, and Lalon was both influenced by his first mentor, then disciple, Siraj , poet from the Baul background, as well as Sufi fakirs. Therefore one can find in Lalon’s poetry plenty of Sufi terminology and references. It must be understood, however, that Sufism in Bengal, and in many other lands, uses Islam only as cultural reference, a kind of costume or dominant language necessary to reach members of society and convey deeper truth. This is why Lalon, radical of his time could say :

“The Vedas on the right
The Quran on the left
Fakir’s path is in the middle”

The photos were taken in Nadia, homeland of Bauls and fakirs, once connected to Kushtia in Bangladesh. They show work of Lal Mohan Guria, Indian bomb squad officer and sculptor, specialising in carving of Lalon Fakir and symbols found in his poetry in logs found at the banks of rivers. The idea is that same way as the only thing man must do is discover what is hidden inside him, so the carver only strips away the wood to show what nature hid inside.

Lalon Fakir says :

“You will find the priceless gem
At the present
Worship the simple Man as divine
Worship the human feet
You will get the
Quintessence of eternity”

Lalon Fakir mówi :

“Właśnie tu i teraz znajdziesz bezcenny klejnot
Czcij prostego człowieka jako Boga, czcij stopy jego
a zbliżysz się do istoty wieczności”

“Where lies this mystery of human soul?
Where from I came and where shall I go?
Lalon’s says:
How does the strange bird
flit in and out of the cage,
If I could catch the bird
I would put it under the fetters of my heart.
The cage has eight cells and nine doors.
Above is the main Hall with a mirror chamber
O my mind, you are enamoured of the cage..
little knowing that the cage is made of raw bamboo,
and may any day fall apart

Lalon says: Open the cage, look how the bird wings away!”

“Gdzie leży tajemnica ludzkiej duszy?
Skąd przybyłem, dokąd pójdę?

Lalon mówi :

Jakże ten dziwny ptak,
wciąż z klatki ulatuje i do niej wraca
Gdybym tylko mógł go schwytać
Splątałbym go więzami swojego serca
Ta klatka ma osiem pokojów i dziewięć bram
Ponad nimi główna komnata, sala luster.
O umyśle który ją stworzyłeś i w klatce jesteś zakochany
Pamiętaj, nietrwała, rozpaść się może w każdej chwili

Pozwól wcześniej ptakowi odlecieć.”

The songs of Bauls are designed as conversation, question and response, often sung by guru and disciples as part of teaching process. They speak of most important philosophical issues and as such can not be direct, are saturated with riddles, the riddles that can only be fully solved by each individual life, the whole answer is inside each human being. That is why Baul traditon so often mingles with Sufism, that claims there is not one way, but many, although they lead to same conclusion. Bauls and Sufi fakirs are close friends, sometimes those distinctions are blurred, often on purpose, as they avoid being put in cages, and labelled. In hundreds of years of such existence, of organic growing, assimilating views of the other, Bauls embraced elements from Hinduism, Tantric Buddhism, and Sufi Islam, discarded what did not suit them and developed their own unique belief system from what remained. With this eclectic approach to spirituality, they seek to distill from all religious disciplines the simplest, most natural, and direct approach possible to God. They believe that authentic worship of God takes place only deep within each person where ‘God’, the divine ‘man of heart’ is enshrined. Hence, the essence of Baul belief is that God is hidden in the heart of man and neither priest nor prophet, nor the rituals of any organized religion will help man to find God there. They believe that church, temple, and mosque only stand in the way and impede this search. To the Baul, our bodies are the temples – the shrine of the soul. So they are on the far side side from those who claim the world of the spirit being opposite to this, material world, on the contrary, this world and this body is what we have at our disposal , what we must take care of.

The Bauls believe that the God within them is the same as the God within all human beings. Therefore, there is no reason not to be at peace with all of mankind regardless of how one chooses to recognize their version of the ‘Supreme Being’ or practice their faith.

Of course, in the ancient and traditionally strict religious Far East, their way tended to stimulate some controversy. Consequently, for at least the last 600 years, both orthodox Hindus and Muslims have branded them as ‘mad’. They were scorned, disregarded by Bengali elites ( until Tagore, the famous Nobel winner started to promote Baul heritage, then of course crowd followed ), they were even persecuted, all too common fate of all the mystics preaching similar message to radical to establishment to accept, from ancient gnostics to Sufi martyrs such as Al-Hallaj. Lalon Fakir sings :

“Fakir Monsur Hallaj said
I am the truth
It was correct for Lord’s law
Shariat does not understand.”

Pieśni Baulów mają formę rozmowy, pytania i odpowiedzi, często na żywo śpiewane są właśnie jako dyskurs między guru a jego uczniem. Wyjaśniać mają przy tym zwykle ważne filozoficzne kwestie, nie mogą być więc zbyt jednoznaczne i dosłowne, pełne są zagadek które w pełni rozwikłać może każdy wewnątrz siebie, poprzez własne życie. Dlatego tradycja Baulów tak często zbliża się do filozofii sufizmu który mówi o tym że nie ma jednej drogi, ale tyle dróg ile ludzi nimi kroczących, chociaż wszystkie prowadzić mają do tego samego wniosku. Baulowie i fakirzy to zwykle bliscy przyjaciele, czasem to rozróżnienie nie ma znaczenia, czasem celowo jest negowane przez nich samych, niechętnych szufladkowaniu. Przez setki lat takiego funkcjonowania, organicznego rozwoju, przyswajania poglądów swych braci i sąsiadów Baulowie przejęli elementy filozofii hinduizmu, tantrycznego buddyzmu, sufizmu, pozbyli się tego co nie odpowiadało ich praktyce i samoobserwacji, i rozwinęli własny, unikalny system wierzeń. Jego rdzeń to wydestylowane z wielu tradycji jak najprostsze, jak najbardziej naturalne i bezpośrednie podejście do kwestii Boga. Wierzą, że autentyczne oddanie mu czci ma miejsce tylko we wnętrzu każdego człowieka, gdzie żyje mityczny “człowiek serca”, coś co w dualistycznym rozumieniu, zrozumiałym także przez chrześcijan, byłoby odbiciem boskich cech, ale w niedualistycznym postrzeganiu świata Allah to Adam. Aby to zrozumieć, nie jest potrzebny żaden kapłan ani rytuał zorganizowanej religii, wręcz przeciwnie, odrzucając boskość człowieka popełniają one dokładnie ten sam błąd co upadły anioł, a przez fałszywe podziały, kościół, świątynia i meczet stoją na drodze do zrozumienia. Dla Baulów jedyną świątynią jest ciało. W takim rozumieniu dalecy są od uduchowionych mistyków odrzucających ten świat – wręcz przeciwnie, ten świat, tu i teraz to właśnie to co mamy do dyspozycji i o co mamy dbać.

Baulowie wierzą, iż Bóg w nich to oczywiście ten sam Bóg co w każdej innej ludzkiej istocie, nie ma więc żadnego powodu by nie żyć w pokoju z całą ludzkością, wszystkimi, nieważne jakimi słowami określaliby swą duchową rzeczywistość, jak wyglądałaby ich praktyka. Oczywiście od zawsze w tradycyjnie religijnym i pełnym podziałów świecie południowej Azji takie poglądy wzbudzać musiały kontrowersje. Przez ostatnie 600 lat zarówno konserwatywni Hindusi jak i muzułmanie nazywali Baulów szaleńcami. Wyśmiewano ich, pogardzano jako niewykształconymi żebrakami ( elity Bengalu zmieniły zdanie niczym barany dopiero gdy kulturę Baulów zaczął promować pierwszy indyjski noblista, Rabindranath Tagore ) , często nawet prześladowano , typowy los mistyków głoszących nowinę zbyt radykalną do zaakceptowania przez establishment, od starożytnych gnostyków po męczenników sufi takich jak Al-Hallaj. O tym ostatnim śpiewa Lalon :

“Fakir Monsur Hallaj rzekł
Ja jestem Prawdą
Tej boskiej zasady
nie rozumieją ludzkie prawa,
Sharia”

The photos above come from one evening in a remote village in Nadia, region in Bengal where tradition of Bauls and fakirs is strongest , before partition one with Kushtia in today Bangladesh, where Lalon Fakir came from.

Some ambient sound can be heard here :

“Debashish Sen sings Baul poetry”

Powyższe zdjęcia oraz nagranie  pochodzą z wieczoru w małej wiosce połozonej na pograniczu Indii i Bangladeszu, w regionie będącym ojczyzną Baulów, fakirów, w tym samego Lalona :

“Debashish Sen śpiewa poezję Baulów”

“That is why, brother, I have become a crazy Baul.
I do not obey any master or order.
Man-made distinctions don’t affect me.
I dwell in the joy of love that springs forth from my being.
Love knows no separation, but only the eternal meeting of hearts.
And so I am joyful, I am singing and dancing with one and all.
That is why, brother, I have become a crazy Baul.”

“Dlatego właśnie, bracie, zostałem szalonym baulem.
Nie podlegam żadnym mistrzom ani rozkazom.
Ludzkie podziały mnie nie dotyczą.
Żyję w radosnej miłości, która tryska z mego istnienia.
Miłość nie zna podziałów, tylko wieczne spotkanie serc.
Jestem radosny, śpiewam i tańczę ze wszystkimi.
Dlatego właśnie, bracie, zostałem szalonym baulem. ”

( tłum. Justyna Rodzińska-Nair )

This is opening of new story from Bengal, another visit to Bauls and fakirs, mystics that walk the path beyond religions. This is tradition dating back to middle ages, of itinerant musicians – philosophers, rebels to authority, class and caste. The essence of it is that the divinity dwells nowhere else but inside each human being who itself must be worshipped, it is one and only temple, and the quest for releasing it, through music, tantric practice but most of all, through knowing oneself is the purpose of life. Bauls, word based on Sanskrit word meaning “mad” belong to the family of God’s fools, including Sufi mystics, Orthodox medieval holy madmen , sadhus and many others. The photos that will follow mostly come from their annual meeting, Kenduli mela, held in honour of 12th century poet Joydev.

To początek nowej historii z Bengalu, kolejna wizyta u Baulów i fakirów, mistyków podążających ścieżką poza religiami. To tradycja sięgająca korzeniami średniowiecza, wędrowni muzycy – filozofowie, rebelianci wobec konwencjonalnych autorytetów, hierarchii i kast. Sedno filozofii Baulów mówi o tym że wszystko co święte mieści się wewnątrz człowieka, w jego sercu, jedynej świątyni. Jedyne co musimy zrobić, to uwolnić to niczym ptaka zamkniętego w klatce, poprzez poznanie swojego wnętrza. Baulowie, należą do starej rodziny Bożych głupców, obok mistyków sufi, prawosławnych średniowiecznych szaleńców, sadhu i wielu innych. Zdjęcia zamieszczone w najbliższym czasie pochodzą z ich dorocznego zgromadzenia, festiwalu Kenduli, organizowanego ku czci dwunastowiecznego poety o imieniu Joydev.